Σχετικά με την 1^η κατανομή Εθνικού Αποθέματος 2022 ο ΟΠΕΚΕΠΕ ανακοινώνει τα εξής:

1. Για πρώτη φορά έγινε κατανομή Εθνικού Αποθέματος σε αιτούντες όπως προβλέπει ο κοινοτικός κανονισμός, χωρίς να γίνει γραμμική μείωση στους ήδη κατόχους  δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης. Αυτό έγινε κατορθωτό διότι αξιοποιήθηκαν τα σημαντικά αδιάθετα ποσά από γραμμικές μειώσεις προηγούμενων ετών. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της κατανομής Εθνικού Αποθέματος 2018, όπου παρά το ότι υπήρχε αδιάθετο ποσό προς κατανομή 18 εκ ευρώ, που είχε συσσωρευτεί από διάφορες πηγές, την ίδια χρονιά έγινε αδικαιολόγητη γραμμική μείωση των δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης 2018 κατά 2% (21 εκ ευρώ) . Συνεπώς, ενώ η τελική κατανομή του Εθνικού Αποθέματος 2018 ανήλθε στα 18 εκ ευρώ είχε σαν αποτέλεσμα να μην χρησιμοποιηθούν 21 εκ ευρώ περίπου,  τα οποία είχαν αφαιρεθεί με την αχρείαστη γραμμική μείωση του 2% στα δικαιώματα βασικής ενίσχυσης των παραγωγών.

2. Οι πηγές τροφοδοσίας του Εθνικού Αποθέματος 2022 είναι: α) τα σημαντικά αδιάθετα ποσά από το 2018 και μετά, β) τα ποσοστά παρακράτησης από τις μεταβιβάσεις δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης, γ) τα δικαιώματα βασικής ενίσχυσης που δεν ενεργοποιήθηκαν για δύο συνεχόμενα χρόνια, δ) επιστροφές κατανομής Εθνικού Αποθέματος από όσους τους κατανεμήθηκαν και δεν μπόρεσαν να τα αξιοποιήσουν, ε) ανακτήσεις Εθνικού Αποθέματος προηγούμενων ετών μετά από ελέγχους στους οποίους αποδείχθηκε ότι δεν υπήρχε νόμιμη κατοχή των εκτάσεων που δηλώθηκε την χρονιά υποβολής της αίτησης (στην πλειοψηφία τους οι εκτάσεις αυτές αφορούσαν μεγάλους βοσκοτόπους που δηλώνονταν σε καλή γεωργική κατάσταση χωρίς ζώα).

3. Με τις Αιτήσεις ΟΣΔΕ 2022 υποβλήθηκαν 37.792 αιτήματα κατανομής Εθνικού Αποθέματος που αφορούσαν είτε νεοεισερχόμενους το 2022 και νέους σε ηλικία γεωργούς, είτε κατόχους ήδη δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης για προσαύξηση της αξίας των δικαιωμάτων. Για την 2^η κατηγορία υπήρξε αυξημένος αριθμός υποβολής αιτημάτων επειδή πολλοί θεώρησαν ότι το 2022 ήταν η τελευταία μεταβατική χρονιά πριν την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ και πιθανά θα μπορούσαν να γίνουν αποδέκτες κατανομής, ανεξάρτητα εάν ήταν δικαιούχοι ή όχι.  

4. Μετά από διασταυρωτικούς ελέγχους που περιλάμβαναν 20 κριτήρια κατανομής, έγινε η 1^η κατανομή Εθνικού Αποθέματος έτους 2022  με αποδέκτες 15.339 νεοεισερχόμενους και νέους αιτούντες, στους οποίους κατανεμήθηκαν  δικαιώματα Εθνικού Αποθέματος 2022 ύψους 14,4 εκ. ευρώ.

5. Η κατανομή στους νεοεισερχόμενους και νέους έγινε για όλες τις εκτάσεις στις Ζώνες Π2 (Αροτραία) και Π3 (Δενδρώδεις καλλιέργειες), καθώς και για σημαντικό τμήμα στη Ζώνη Π1 (Βοσκοτόπια) σε αυτούς που τα αξιοποιούν με βόσκηση ζώων. Δεν κατανεμήθηκαν δικαιώματα Βασικής Ενίσχυσης στη Ζώνη Π1, σε αιτούντες βοσκότοπο σε καλή γεωργική κατάσταση χωρίς ζώα, γιατί από τους ελέγχους που ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν σοβαρά ευρήματα όσον αφορά την απόδειξη νόμιμης κατοχής. Σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχει καμία δυνατότητα πρόσβασης στις δηλούμενες εκτάσεις για κοπή των χόρτων (πρόκειται για ορεινές εκτάσεις με ξυλώδη βλάστηση). Επίσης από έλεγχο της χρήσης προηγούμενων ετών διαπιστώθηκε,  ότι στην συντριπτική πλειοψηφία τους αποτελούν εκτάσεις δημόσιων βοσκοτόπων, που προορίζονται για τους κτηνοτρόφους κατόχους ζώων. Δεν κατανεμήθηκε Εθνικό Απόθεμα 2022 σε αιτούντες κατόχους ζώων για  τους οποίους (μετά από διασταυρωτικούς ελέγχους) δεν υπήρξε παράδοση γάλακτος ή κρέατος που να καταδεικνύει γεωργική δραστηριότητα.

Οι κυριότεροι λόγοι απόρριψης των αιτήσεων συγκεντρωτικά φαίνονται στον ακόλουθο πίνακα:

6. Τέλος σημειώνεται ότι υπάρχει υπόλοιπο προς διάθεση Εθνικό Απόθεμα για το έτος 2022 το οποίο θα ενισχυθεί από ανακτήσεις ΕΑ προηγούμενων ετών. Συνεπώς, υπάρχει επαρκές ποσό προς κατανομή για όσες αιτήσεις εγκριθούν σε δεύτερο στάδιο. Δεν διανεμήθηκαν στην 1^η κατανομή προσαύξηση δικαιωμάτων σε όσους το αιτήθηκαν προκειμένου να αξιολογηθούν τα αποτελέσματα των ελέγχων. Αυτό θα γίνει στην δεύτερη κατανομή.

Πριν την 2^η  κατανομή του ΕΑ 2022 που θα ακολουθήσει, θα γίνει έλεγχος και αξιολόγηση  των αιτήσεων κατανομής, όσο αφορά:

• τις 3.718 αιτήσεις των Κωδικών Κ4 και Κ5 με λήψη νεότερων στοιχείων από ΑΑΔΕ καθώς και
• τις 2.654 αιτήσεις του Κωδικού Κ2 όπου θα γίνει εκ νέου διασταύρωση των απαιτούμενων στοιχείων με την ΑΑΔΕ και την πλατφόρμα του ΑΡΤΕΜΗΣ απολογιστικά για το 2022.

Σε αυτό το πλαίσιο, όλοι οι αιτούντες Εθνικό Απόθεμα 2022 θα μπορούν να ενημερωθούν για τον τρέχοντα λόγο απόρριψης της αίτησής τους από την κυβερνητική πλατφόρμα (eae.opekepe.gov.gr). Με την έναρξη των διοικητικών πράξεων θα μπορούν να υποβάλλουν συμπληρωματικά δικαιολογητικά εφόσον απαιτείται.

Επίσης από την 1^η αξιολόγηση  των αιτήσεων Εθνικού Αποθέματος έτους 2022 διαπιστώθηκε η σώρευση μεγάλου αριθμού απορριπτόμενων αιτήσεων σε μεμονωμένα ΚΥΔ, τα οποία τυγχάνει να είναι τα ίδια περίπου με αυτά που τα προηγούμενα χρόνια οι αιτούντες και λήπτες Εθνικού Αποθέματος με βοσκοτόπια χωρίς ζώα δεν μπορούν να αποδείξουν την νόμιμη κατοχή των εκτάσεων με ισχυρά νομικά έγγραφα. Στα ΚΥΔ αυτά ξεκίνησε έλεγχος σχετικά με την εκπλήρωση των υποχρεώσεων τους, καθώς και την επαρκή εποπτεία και τον συντονισμό τους, ώστε να αποφεύγονται πρακτικές δημιουργίας τεχνητών συνθηκών με σκοπό την αύξηση των ενισχύσεων που λαμβάνουν οι αιτούντες. Ήδη για δύο περιπτώσεις προέκυψαν ισχυρές ενδείξεις διαφοροποίησης με τις αναρτήσεις – λειτουργία του κτηματολογίου και εντοπίσθηκε προσκόμιση πλαστών συμβολαίων. Για  όλα αυτά απεστάλησαν σχετικές αναφορές στην δικαιοσύνη.

Στόχος του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι η διαφάνεια στην κατανομή του Εθνικού Αποθέματος και η κατανομή σε δικαιούχους που το αξιοποιούν με την προβλεπόμενη γεωργική δραστηριότητα και με όλες τις προϋποθέσεις που προβλέπουν οι κοινοτικοί κανονισμοί.